Je beheerst je FPV-drone, kent de regels van de Open Categorie op je duimpje en hebt al talloze vlieguren gemaakt. Maar wat als je ambities verder reiken? Misschien wil je een inspectie uitvoeren in de Rotterdamse haven, een evenement filmen in een stadscentrum, of een landbouwperceel in kaart brengen buiten het zicht (BVLOS). Voor dit soort professionele operaties met een verhoogd risico stap je over van de Open naar de Specifieke Categorie.

Dit is het domein van de professional, waar een gedegen voorbereiding en een officiële vergunning vereist zijn. In deze gids geven we een vereenvoudigde introductie tot deze volgende stap in je drone-carrière.

Wanneer Beland je in de Specifieke Categorie?

De regel is simpel: elke drone-operatie die niet binnen de strikte limieten van de Open Categorie past, valt automatisch in de Specifieke Categorie. Dit zijn vluchten met een gemiddeld tot hoog risico. Denk hierbij aan:

• Vliegen in gecontroleerd luchtruim (CTR): Nabij een vliegveld waar luchtverkeersleiding actief is.
• Vliegen hoger dan 120 meter: Voor inspecties van hoge objecten zoals windturbines.
• Vliegen buiten het zicht van de piloot (BVLOS): Voor inspecties van lange trajecten zoals pijpleidingen of spoorwegen.
• Vliegen boven stedelijk gebied: Waar de risico’s op de grond hoger zijn.
• Het laten vallen (‘droppen’) van objecten.

Voor elke vlucht in deze categorie is een operationele autorisatie (vergunning) van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vereist. Om deze te verkrijgen, moet je als operator aantonen dat je de risico’s volledig beheerst. Hiervoor zijn twee methoden: de PDRA en de SORA.

De Standaard Route: Pre-Defined Risk Assessment (PDRA)

Voor een aantal veelvoorkomende operaties in de Specifieke Categorie heeft de Europese luchtvaartautoriteit EASA de risico’s al in kaart gebracht en standaard veiligheidsprocedures opgesteld. Dit zijn de Pre-Defined Risk Assessments, oftewel PDRA’s.

Je kunt een PDRA zien als een kant-en-klaar veiligheidspakket voor een standaardscenario, zoals ‘vliegen in een stad buiten direct zicht’. Als jouw geplande operatie exact overeenkomt met de voorwaarden van een bestaande PDRA, kun je een relatief eenvoudige aanvraagprocedure doorlopen bij de ILT. Je verklaart dat je je aan alle vastgestelde regels en procedures zult houden. Dit is de snelste weg naar een vergunning in de Specifieke Categorie.

De Maatwerk Route: Specific Operations Risk Assessment (SORA)

Wat als je operatie uniek is en niet in een standaard PDRA-hokje past? Dan moet je zelf een volledige, op maat gemaakte risicoanalyse uitvoeren. Dit gebeurt via de SORA-methodologie.

SORA staat voor Specific Operations Risk Assessment en is een uitgebreid, stapsgewijs proces waarin je als operator systematisch alle mogelijke risico’s van je vlucht identificeert, analyseert en beperkt. Je kijkt hierbij naar risico’s op de grond (wat als de drone neerstort?) en in de lucht (hoe voorkom je een botsing met ander vliegverkeer?).

Het opstellen van een SORA is een zeer complex en specialistisch proces. Het vereist diepgaande kennis van luchtvaartregelgeving, risicomanagement en de technische specificaties van je drone. Het resultaat is een compleet veiligheidsdossier dat je indient bij de ILT. Na een grondige evaluatie kan de ILT op basis van jouw SORA een operationele autorisatie verlenen.

Conclusie

De stap naar de Specifieke Categorie is de overgang van hobbyist naar professional. Het opent de deur naar een breed scala aan commerciële en gespecialiseerde drone-toepassingen die in de Open Categorie ondenkbaar zijn. Het vereist echter een serieuze investering in kennis, voorbereiding en papierwerk. Voor de veelvoorkomende professionele vluchten biedt een PDRA een gestandaardiseerde en efficiënte route. Voor de echt unieke, complexe missies is de SORA de weg om een op maat gemaakte, veilige operatie op te zetten. Voor iedereen die een carrière in de drone-industrie ambieert, is het begrijpen van deze concepten de eerste, onmisbare stap.